De Boschplaat

De Boschplaat is een natuurreservaat op het oostelijk deel van Terschelling dat bijna een derde van het eiland omvat.

Er wonen geen mensen en in het broedseizoen is een groot deel van De Boschplaat afgesloten voor het publiek.

Dark Sky Terschelling - Natuurreservaat De Boschplaat gezien vanaf het hoge duin bij paal 20 op Terschelling.
Belangrijk vogelbroedgebied

De Boschplaat is één van de belangrijkste vogelbroedgebieden in Noordwest Europa en mede hierom werd in 1970 het Europees diploma voor Natuurbeheer aan De Boschplaat toegekend.

Op De Boschplaat broeden zo’n 70 verschillende soorten vogels en ook tref je er veel zeldzame vlinders en planten aan.

De vogels komen hier niet enkel om te broeden, ze gebruiken het ook als “tankstation” om bij te sterken tijdens hun trektocht van en naar plekken in Siberië, Noord-Canada en Afrika.

Vaak blijven die trekvogels slechts één dag op Terschelling en vliegen dan weer door.

Geschiedenis

Oorspronkelijk was De Boschplaat een kale zandplaat die van Terschelling gescheiden was door het Koggediep dat in die tijd een belangrijke vaarweg was van de Friese kust naar de Noordzee.

De naam Boschplaat komt van “Bossche Plaat” waarbij het woord “Bos” in die tijd werd gebruikt om aan te geven dat de zandplaat hoog was en dat er duinvorming plaatsvond.

Door verzanding van het Koggediep groeide de stuivende zandplaat aan Terschelling vast en in 1695 werd vastgesteld dat de Bossche Plaat onderdeel van het eiland was geworden.

Inpoldering

In 1927 werd begonnen De Boschplaat in te richten als poldergebied waar 40 boerderijen zouden worden gevestigd.

Er werd een lange stuifdijk aangelegd die De Boschplaat verdeelde in duingebied aan de noordzijde en een landbouwgebied aan de zuidzijde met het idee dat uiteindelijk de gehele Waddenzee zou worden ingepolderd.

Door de Tweede Wereldoorlog kwam dit grootse project echter stil te liggen en De Boschplaat raakte daardoor steeds meer begroeid met hoog gras en struiken.

Levende duinen

Door de aanleg van de Stuifdijk hadden wind en zeewater geen vrij spel meer op De Boschplaat en veranderde het landschap, van “jong, dynamisch en zout” naar “verouderd en zoet”.

In 1995 werd als experiment bij Paal 20 een aantal kerven in de duinenrij aangebracht zodat het zand hier weer kon gaan stuiven en er ontstond een levendig gebied dat bekend staat als de “levende duinen” of “stuivende duinen”.

Bijkomend voordeel van dit experiment was dat twintig jaar later kon worden geconstateerd dat de duinen hier hoger en sterker waren geworden.

Ook beoordeelden bezoekers dit gebied als avontuurlijk en landschappelijk meer waardevol dan een traditionele strakke duinenrij.

Een andere benaming voor een gebied met “levende duinen” is “dynamisch kustbeheer”.

Dark Sky Terschelling - lichtende nachtwolken in het gebied van de levende duinen op Terschelling.
Boschplaat Visie Staatsbosbeheer

Door het gebrek aan dynamiek neemt de variëteit aan planten- en dierensoorten op De Boschplaat af en vindt er geen natuurlijke ophoging meer plaats waardoor dit belangrijke natuurgebied op termijn geheel onder water komt te staan.

Om dit te voorkomen, heeft Staatsbosbeheer als eigenaar van De Boschplaat, samen met Rijkswaterstaat en bewoners van Terschelling, de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar wat er gedaan dient te worden om het natuurgebied ook voor toekomstige generaties te behouden.

Dit onderzoek resulteerde in de “Boschplaatvisie 2050“ die uitgebreid wordt beschreven en uitgelegd op de website boschplaatvisie.nl.

Bereikbaarheid

De Boschplaat is grotendeels enkel te voet begaanbaar maar er lopen ook een paar mooie fietspaden over het begin van De Boschplaat, aan de westzijde.

Er zijn twee parkeerplaatsen bij de toegang naar De Boschplaat en Arriva buslijn 1 vanaf West-Terschelling heeft het eindpunt vlak bij het begin van dit Europese natuurreservaat.

En vanaf vakantiepark Tjermelân is het ongeveer 20 minuten lopen of een kleine tien minuten fietsen en je bent al op De Boschplaat.