JANUARI 2022
Deze maand is de reuzenplaneet Jupiter vroeg op de avond nog laag boven de westelijke horizon te zien in het sterrenbeeld Waterman.
Op zondag 2 januari is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd favoriet bij sterrenkijkers en astrofotografen omdat je dan heel goed ook de zwakkere sterren aan de hemel kunt zien zonder dat het licht van de maan daarbij stoort.
Op 3 en 4 januari zijn er de hele avond en nacht vallende sterren (meteoren) te zien.
Ze lijken uit het sterrenbeeld Ossenhoeder (Boötes) te komen en worden daarom Boötiden genoemd.
Dit is de sterkste vallende-sterrenregen van het jaar en de Boötiden zijn dit jaar extra goed te zien omdat het net na nieuwe maan valt en de nachten daarom heel donker zijn.
Op dinsdag 18 januari is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Kreeft.
In Noord-Amerika en Rusland wordt deze volle maan de “wolvenmaan” genoemd en de volle maan staat de hele nacht hoog aan de winterhemel.
FEBRUARI 2022
Op dinsdag 1 februari is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode om een sterrenvakantie naar Terschelling te boeken omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
De kans op heldere nachten is ook het grootst in het (vroege) voorjaar omdat er dan via de Noordzee heel schone en droge lucht vanuit de poolstreken wordt aangevoerd waardoor de kans op heldere nachten groot is.
’s Avonds zijn de klassieke wintersterrenbeelden zoals Orion en Stier goed zichtbaar aan de zuidelijke sterrenhemel met Sirius als helderste ster van de hemel linksonder Orion.
Op woensdag 16 februari is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Leeuw.
Deze volle maan wordt ook wel de “sneeuwmaan” genoemd en de Indianen van Noord-Amerika noemden het de “hongerige-buikmaan” omdat rond deze tijd de voedselvoorraden begonnen op te raken.
MAART 2022
Op woensdag 2 maart is het nieuwe maan en rond deze tijd kan je optimaal van de sterrenhemel genieten omdat er dan geen hinder is van storend maanlicht.
Het sterrenbeeld Grote Beer klimt gedurende de avond steeds hoger aan de noordelijke hemel en staat rond middernacht recht boven je hoofd.
Vanuit de Grote Beer kan je heel makkelijk de Poolster vinden die door zeevarenden al eeuwenlang gebruikt wordt voor plaatsbepaling op zee.
Op vrijdag 18 maart is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Maagd.
Deze maan wordt ook wel “wormenmaan” genoemd omdat de vorst dan uit de grond is verdwenen en de eerste regenwormen alweer zichtbaar worden.
Op zondag 20 maart begint om half vijf ’s middags de astronomische lente.
Het is dan de lente-equinox en op die dag duurt de dag en nacht overal op aarde even lang.
Op de evenaar staat de zon vandaag recht boven je hoofd.
In de nacht van zaterdag 26 op zondag 27 maart wordt om twee uur ’s nachts de klok een uur vooruit gezet en begint de officiële zomertijd waardoor het ’s avonds een uur langer licht is.
APRIL 2022
Vrijdag 1 april is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
De kans op heldere nachten is ook het grootst in het voorjaar omdat er dan via de Noordzee regelmatig schone droge lucht vanuit de poolstreken wordt aangevoerd.
Op zaterdag 16 april is het volle maan en de maan staat in het sterrenbeeld Maagd.
Deze maan wordt ook wel de “vismaan’ genoemd omdat in kustgebieden de eerste vissoorten de rivieren en beken inzwemmen om te gaan paaien.
Deze volle maan kennen we dit jaar ook als “Paasmaan” genoemd omdat het Paasfeest altijd valt tijdens het eerste weekend na de eerste volle maan na het begin van de astronomische lente.
In het weekend van 22-23 april zijn er zoals elk jaar weer heldere vallende sterren (meteoren) te zien die uit het sterrenbeeld Lier afkomstig lijken te zijn en daarom Lyriden worden genoemd.
Op de avonden rond vrijdag 29 april is de planeet Mercurius laag aan de avondhemel te zien.
Hij staat dan als een heldere geelroze “ster” vlak boven de noordwestelijke horizon aan het eind van de avondschemering.
Mercurius is een kleine planeet die heel dicht bij de zon staat en kan daarom slechts enkele malen per jaar worden waargenomen als het helder weer is.
Zaterdag 30 april is het weer nieuwe maan rond deze tijd zijn de nachten op hun donkerst.
MEI 2022
In mei wordt de Melkweg later in de nacht alweer goed zichtbaar en komt na middernacht elk uur een stukje hoger te staan aan de zuidelijke sterrenhemel.
Van maanlicht hebben we in het begin van mei geen enkele hinder bij het bewonderen van de Melkweg want de maand begint met nieuwe maan en pas na de eerste week van mei gaat de maan na middernacht onder.
Op maandag 16 mei is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Weegschaal.
Deze volle maan wordt de “bloemenmaan” genoemd omdat in mei de velden vol staan met kleurige bloemen en zuring.
De volle maan passeert die nacht door de schaduw van de aarde en er vindt dan een totale maansverduistering plaats die ook vanuit West Europa zichtbaar is.
Vanuit Nederland is enkel het begin van de verduistering goed te zien: de maan gaat in de ochtendschemering onder aan de westelijke horizon terwijl de maansverduistering net begonnen is.
Vanaf ongeveer 20 mei worden het ’s nachts niet helemaal donker meer op Terschelling omdat de zon dan niet diep meer onder de noordelijke horizon doorschuift.
De avondschemering gaat daardoor geleidelijk over in de ochtendschemering.
Deze periode wordt ook wel de “grijze nachten” genoemd en nog verder naar het noorden in gebieden als Scandinavië of IJsland wordt het dan ’s nachts helemaal niet meer donker.
JUNI 2022
Op dinsdag 14 juni is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Schorpioen.
Deze volle maan wordt ook wel de “aardbeienmaan” genoemd omdat je in juni volop rijpe aardbijen kunt plukken.
Ook is het deze maand een zogeheten “supermaan” omdat de volle maan iets dichter bij de aarde staat dan gewoonlijk en daardoor wat feller en groter lijkt dan dan anders.
Dinsdag 21 juni vindt rond vijf over elf ’s ochtends de zonnewende plaats.
De zon bereikt die dag op het noordelijk halfrond de hoogste plaats aan de hemel en vandaag is het dan ook de langste dag van het jaar.
In de maand juni wordt het op de Waddeneilanden ’s nachts niet helemaal donker omdat de zon deze maand niet diep genoeg onder de noordelijke horizon verdwijnt.
De avondschemering gaat daardoor geleidelijk over in de ochtendschemering en boven de poolcirkel gaat de zon zelfs helemaal niet meer onder en spreken we van de middernachtzon.
In juni kan je zo nu en dan ook het indrukwekkende verschijnsel van de lichtende nachtwolken waarnemen.
Dit zijn flinterdunne wolken van ijskristallen, ver weg boven Scandinavië die door de middernachtzon worden beschenen terwijl wij in het donker van de nacht ernaar staan te kijken.
Lichtende nachtwolken zijn een sprookjesachtig mooi natuurverschijnsel dat slechts enkele nachten per jaar aan het begin van de zomer kan worden waargenomen.
JULI 2022
In de eerste helft van juli kan je zo nu en dan nog lichtende nachtwolken waarnemen, net als in juni, laag boven de noordelijke horizon.
Op dinsdag 12 juli is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Schutter.
In sommige streken wordt deze volle maan de “onweersmaan” genoemd, in andere gebieden staat hij bekend als “hooimaan”.
Omdat de volle maan ’s zomers in het zuidelijk deel van de dierenriem (ecliptica) staat, komt hij ’s nachts niet hoog boven de horizon uit.
De zomermaanden zijn dan ook prima geschikt voor een romantische wandeling langs de Waddendijk als de volle maan heel laag boven het Wad staat.
Vanaf 20 juli wordt het op Terschelling ’s nachts weer geheel donker, de zogeheten “grijze nachten” zijn dan voorbij omdat de zon ’s nachts weer lager onder de horizon verdwijnt.
Donderdag 28 juli is het nieuwe maan en de nachten zijn dan alweer heel donker want de periode van “grijze nachten” is rond 20 juli geëindigd.
De Melkweg is vanaf midden juli de hele nacht zichtbaar en strekt zich dan uit vanaf de zuidelijke horizon tot recht boven je hoofd.
Er zijn in de tweede helft van juli elk uur wel een handvol heldere vallende sterren (meteoren) aan de nachthemel te zien.
Een aantal daarvan komen uit de richting van het sterrenbeeld Waterman aan de zuidelijke hemel en worden daarom Aquariden genoemd.
Ook zijn er al wat vroege Perseïden vallende sterren te zien die uit de richting van het sterrenbeeld Perseus aan de noordelijke hemel lijken te komen.
AUGUSTUS 2022
Op vrijdag 12 augustus is het volle maan en de maan staat dan in het het sterrenbeeld Waterman.
Het is ook een zogeheten “supermaan” en de maan lijkt dan wat groter en feller omdat hij iets dichter bij dan aarde staat dan gewoonlijk.
Deze volle maan wordt ook wel de “graanmaan” of ”wilde bramenmaan” genoemd.
In het weekend van 12 – 14 augustus valt het hoogtepunt van de jaarlijkse vallende-sterrenregen van de Perseïden.
Dit jaar valt deze meteorenzwerm minder gunstig omdat door het licht van de volle maan alleen de meest heldere vallende sterren zichtbaar zullen zijn aan de nachthemel.
De reuzenplaneet Jupiter is deze maand een opvallende verschijning aan de avondhemel en is als een heldere “ster” zichtbaar in het sterrenbeeld Vissen aan de zuidelijke sterrenhemel.
Op zaterdag 27 augustus is het nieuwe maan en tijdens de week voor en na nieuwe maan heb je geen enkele last van maanlicht tijdens het sterrenkijken.
SEPTEMBER 2022
In de maand september is de Melkweg de hele nacht zeer goed zichtbaar en loopt ’s avonds vanaf de zuidelijke hemel boven de Waddenzee via het punt recht boven je hoofd naar het noordwestelijk deel van de hemel waar hij boven de Noordzee weer de horizon aanraakt.
Zaterdag 10 september is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Vissen.
Deze volle maan staat bekend als de “oogstmaan” die ’s avonds de boeren verlicht bij binnenhalen van de oogst, in engelstalige landen wordt hij “harvest moon” genoemd.
Op vrijdag 23 september begint de astronomische herfst.
Het is dan herfstequinox en dat betekent dat overal op aarde dag en nacht even lang duren.
Op de evenaar staat de zon vandaag rond het middaguur recht boven je hoofd.
Op 25 september is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor en na nieuwe maan is altijd favoriet bij sterrenkijkers en astrofotografen omdat je dan heel goed zwakke sterren aan de hemel kunt zien zonder dat het licht van de maan daarbij stoort.
Op maandag 26 september is de reuzenplaneet Jupiter in oppositie met de zon.
Jupiter staat dan vanaf de aarde gezien recht tegenover de zon is staat dan ook wat dichterbij waardoor hij iets helderder is dan anders.
De planeet Jupiter staat dit jaar in het sterrenbeeld Vissen en is als helderste “ster” aan de hemel de hele nacht aan de zuidelijke hemel zichtbaar.
OKTOBER 2022
De Melkweg is in oktober vanaf het begin van de avond heel goed zichtbaar en strekt zich uit vanaf de zuidelijke horizon tot recht boven je hoofd.
Van daar loopt de Melkweg dan weer door tot aan de noordwestelijke horizon boven de Noordzee.
Vroege opstaanders kunnen rond zaterdag 8 oktober proberen de kleine planeet Mercurius aan de ochtendhemel waar te nemen.
Mercurius staat dan bij heldere hemel als een geelroze “ster” laag boven de zuidoostelijke horizon in de ochtendschemering.
Mercurius is een kleine planeet die dicht bij de zon staat en daarom slechts enkele malen per jaar kan worden waargenomen vanaf de aarde.
De reuzenplaneet Jupiter is deze maand een opvallende verschijning aan de avondhemel en is als een heldere “ster” zichtbaar in het sterrenbeeld Vissen aan de zuidelijke sterrenhemel.
Op 2 oktober staat de maan in het eerste kwartier en op zondag 9 oktober is het volle maan.
De eerste volle maan na het begin van de herfst wordt traditioneel de “jagersmaan” genoemd en staat deze maand in het sterrenbeeld Vissen.
In het weekend van 21 tot 23 oktober zijn er aan de nachthemel veel vallende sterren (meteoren) te zien die uit het sterrenbeeld Orion lijken te komen en daarom Orioniden worden genoemd.
Omdat Orion pas later in de nacht hoog aan de hemel komt te staan, zul je de meeste vallende sterren pas in de uren na middernacht goed kunnen zien.
Aan het eind van de nacht is laag boven de oostelijke hemel ook een dun maansikkeltje te zien en op dinsdag 25 oktober is het nieuwe maan.
In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 oktober wordt om drie uur ’s nachts de klok een uur terug gezet waarmee de officiële wintertijd weer ingaat.
Op de avond van deze “Nacht van de Nacht” worden er op Terschelling allerlei gezellige activiteiten georganiseerd die in het teken staan van de sterrenhemel.
NOVEMBER 2022
Dinsdag 8 november is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Ram van de dierenriem.
Deze volle maan wordt in Noord-Amerika de “bevermaan” genoemd en wij kennen hem als de “vorstmaan” omdat het rond deze tijd al flink kan vriezen.
De rode planeet Mars staat deze maand dichter bij de aarde dan gewoonlijk en is daardoor een opvallende verschijning aan de avondhemel.
Mars staat in het sterrenbeeld Stier en rond middernacht staat hij recht boven het sterrenbeeld Orion dat makkelijk te herkennen is.
Ook de reuzenplaneet Jupiter is deze maand een goed zichtbaar aan de avondhemel en staat als een zeer heldere “ster” in het sterrenbeeld Vissen aan de zuidelijke sterrenhemel.
Woensdag 23 november is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor of na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
DECEMBER 2022
Donderdag 8 december is het om vijf uur ’s ochtends volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Stier van de dierenriem.
Op 8 december is de rode planeet Mars in oppositie en staat net als de maan vanaf de aarde gezien recht tegenover de zon en is de hele nacht zichtbaar aan de nachthemel.
Mars staat in het sterrenbeeld Stier en tegen middernacht staat hij recht boven het sterrenbeeld Orion dat makkelijk te herkennen is.
Op 13 en 14 december valt het jaarlijks hoogtepunt van de Geminiden vallende-sterrenregen.
Deze meteorenzwerm telt tientallen heldere vallende sterren per uur die uit het sterrenbeeld Tweeling lijken te komen en daarom Geminiden worden genoemd.
Op woensdag 21 december vindt om tien over half elf ’s avonds de winterzonnewende plaats.
Het is het begin van de astronomische winter en de zon staat dan op het laagste punt aan de dierenriem.
Vanaf Terschelling gezien komt de zon rond het middaguur niet hoger dan vijftien graden boven de zuidelijke horizon te staan en de nacht duurt bijna zestien uur lang.
Rond 21-22 december zijn er ook weer vallende sterren te zien die allemaal uit het sterrenbeeld van de Kleine Beer lijken te komen en daarom Ursiden worden genoemd.
De maan stoort daarbij in het geheel niet want op vrijdag 23 december is het nieuwe maan.
DarkSkyTerschelling 