JULI 2021
In de eerste helft van juli kan je zo nu en dan nog lichtende nachtwolken waarnemen, net als in juni, laag boven de noordelijke horizon.
Vanaf 20 juli wordt het op Terschelling ’s nachts weer geheel donker, de zogeheten “grijze nachten” zijn dan voorbij omdat de zon ’s nachts weer lager onder de horizon verdwijnt.
Rond 17 juli staat de maan in het eerste kwartier aan de avondhemel en is dan voor de helft verlicht.
Op Kaapsdûne, tussen Tjermelân en Oosterend, staat ’s zomers boven op het duin een grote verrekijker opgesteld waarmee je bij halve maan prachtig de kraters op het maanoppervlak kunt bestuderen.
Op zaterdag 24 juli is het volle maan en omdat de volle maan ’s zomers in het zuidelijk deel van de dierenriem (ecliptica) staat, komt hij ’s nachts niet hoog boven de horizon uit.
De zomermaanden zijn dan ook prima geschikt voor een romantische wandeling langs de Waddendijk tijdens de avondschemering waarbij de volle maan heel laag boven het Wad staat.
In sommige streken wordt deze volle maan de “onweersmaan” genoemd, in andere gebieden staat hij bekend als “hooimaan”.
AUGUSTUS 2021
Op maandag 2 augustus staat de planeet Saturnus in oppositie met de zon in het sterrenbeeld Steenbok en is dan de hele nacht zichtbaar.
Saturnus staat dan ook wat dichter bij de aarde en is deze maand daarom iets helderder dan in de rest van het jaar.
Een planeet die in oppositie met de zon is, staat net als een volle maan vanaf de aarde gezien recht tegenover de zon.
Op zondag 8 augustus nieuwe maan en de week voor en na nieuwe maan zijn de beste periode om de hele nacht van de sterrenhemel op Terschelling te genieten.
De vallende sterrenregen Perseïden is dit jaar bijzonder goed te zien want het maximum van de Perseïden meteorenregen is van 11 tot 13 augustus en dat valt dit jaar enkele dagen na nieuwe maan.
Op een heldere nacht kan je dan met gemak enkele tientallen vallende sterren per uur waarnemen.
Op vrijdag 19 augustus staat ook de reuzenplaneet Jupiter in oppositie met de zon.
De planeet Jupiter staat dit jaar in het sterrenbeeld Waterman en is als helderste “ster” aan de hemel de hele nacht zichtbaar.
Op zondag 22 augustus is het om twee uur ’s middags volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Steenbok.
Deze volle maan staat bekend als de “graanmaan” of de ”wilde bramenmaan”.
Op 29 augustus staat de maan in het laatste kwartier in komt dan rond middernacht op.
In de nachten daarna wordt de maansikkel steeds smaller en komt in de nanacht ook steeds hoger aan de hemel te staan in het gebied van de wintersterrenbeelden Stier en Tweelingen.
SEPTEMBER 2021
De hele maand september zijn beide reuzenplaneten Jupiter en Saturnus als een heldere “ster” aan de nachthemel te zien.
Op dinsdag 7 september is het nieuwe maan en tijdens de week voor en na nieuwe maan heb je geen last van maanlicht tijdens het sterrenkijken.
De Melkweg is in september de hele nacht goed zichtbaar en strekt zich dan uit vanaf de zuidelijke horizon boven de Waddenzee tot recht boven je hoofd.
Van daar loopt de Melkweg dan weer door tot aan de noordwestelijke horizon boven de Noordzee.
Op maandag 20 september is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Waterman.
Deze volle maan staat bekend als de “oogstmaan” die ’s avonds de boeren verlicht bij binnenhalen van de oogst, in engelstalige landen staat hij bekend als “harvest moon”.
Op woensdag 22 september begint de astronomische herfst.
Het is dan herfstequinox en dat betekent dat overal op aarde dag en nacht even lang duren.
Op de evenaar staat de zon vandaag rond het middaguur recht boven je hoofd.
OKTOBER 2021
De hele maand oktober zijn beide reuzenplaneten Jupiter en Saturnus als een heldere “ster” aan de avondhemel te zien.
Op woensdag 6 oktober is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
In de maand oktober is de Melkweg de hele nacht goed zichtbaar en loopt ’s avonds vanaf de zuidelijke hemel boven de Waddenzee via het punt recht boven je hoofd naar het noordwestelijk deel van de hemel waar hij boven de Noordzee weer de horizon aanraakt.
Op 13 oktober staat de maan in het eerste kwartier en op woensdag 20 oktober is het volle maan.
De eerste volle maan van de herfst wordt traditioneel de “jagersmaan” genoemd en staat vannacht in het sterrenbeeld Vissen.
Rond 21 en 22 oktober zijn er in de nanacht enkele tientallen vallende sterren per uur te zien die uit de richting van het sterrenbeeld Orion lijken te komen en daarom “Orioniden” worden genoemd.
Het licht van de net niet meer volle maan stoort dit jaar echter wel en daarom zullen alleen de helderste Orioniden zichtbaar zijn.
In de nacht van zaterdag 30 op zondag 31 oktober wordt (naar verwachting) om drie uur ’s nachts de klok een uur terug gezet waarmee de officiële wintertijd weer ingaat.
Op de avond van deze “Nacht van de Nacht” worden er op Terschelling allerlei gezellige activiteiten georganiseerd die in het teken staan van de sterrenhemel.
NOVEMBER 2021
Aan het begin van de avond zijn beide reuzenplaneten Jupiter en Saturnus als een heldere “ster” aan de avondhemel te zien.
Op 4 november is het nieuwe maan en tijdens de week voor en na nieuwe maan heb je geen enkele hinder van maanlicht tijdens het sterrenkijken.
De Melkweg is in november ’s avonds vanaf Terschelling nog heel goed zichtbaar en strekt zich dan uit vanaf de zuidelijke horizon tot vrijwel recht boven je hoofd.
Rond 5 november valt het maximum van de Tauriden meteorenzwerm en zijn er de hele nacht vallende sterren te zien.
Het zijn er hooguit een stuk of tien per uur maar die vallen wel op omdat ze langzaam langs de hemel bewegen en meestal fel zijn en geelrood van kleur.
De planeet Venus wordt komt elke avond iets hoger te staan boven de westelijke horizon en is aan het eind van de maand een opvallende verschijning als een felle ster in de avondschemering.
Op vrijdag 19 november is het volle maan en de maan staat dan hoog aan de hemel in het sterrenbeeld Stier.
Deze maan wordt in Noord-Amerika de “bevermaan” genoemd en wij kennen hem wel als de “vorstmaan” omdat het rond deze tijd al flink kan vriezen.
DECEMBER 2021
Op zaterdag 4 december is het nieuwe maan.
De maan staat tussen de aarde en de zon en is daardoor onzichtbaar en op Antarctica vindt dan zelfs een totale zonsverduistering plaats.
Wij merken daar niets van van maar de week voor en na nieuwe maan zijn wel een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
In de eerste helft van deze maand is de planeet Venus nog goed te zien laag boven de westelijke horizon in de avondschemering na zonsondergang.
Op 7 en 8 december staat de jonge maansikkel vlak bij Venus.
Van 12 tot 14 december zijn er de hele nacht vallende sterren te zien van de Geminiden meteorenzwerm.
De maan is dan al enkele dagen voorbij eerste kwartier en verdwijnt pas na middernacht onder de horizon.
Het beste tijdstip om de Geminiden waar te nemen, valt dit jaar daarom in de nanacht en in een tijdsbestek van een uur kan je al gauw enkele tientallen vallende sterren langs de hemel zien schieten
Op zondag 19 december is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Tweeling.
Deze volle maan wordt ook wel de “wintermaan” genoemd en staat de hele nacht hoog aan de hemel.
Op dinsdag 21 december vindt om tien voor vijf ’s middags de winterzonnewende plaats.
Het is het begin van de astronomische winter en de zon staat dan op het laagste punt aan de dierenriem.
Op het zuidelijk halfrond begint vandaag de zomer maar vanaf Terschelling gezien komt de zon rond het middaguur niet hoger dan vijftien graden boven de zuidelijke horizon te staan.
JANUARI 2022
Deze maand is de reuzenplaneet Jupiter vroeg op de avond nog kaag boven de westelijke horizon te zien in het sterrenbeeld Waterman.
Op zondag 2 januari is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd favoriet bij sterrenkijkers en astrofotografen omdat je dan heel goed ook de zwakkere sterren aan de hemel kunt zien zonder dat het licht van de maan daarbij stoort.
Op 3 en 4 januari zijn er de hele avond en nacht vallende sterren (meteoren) te zien.
Ze lijken uit het sterrenbeeld Ossenhoeder (Boötes) te komen en worden daarom Boötiden genoemd.
Dit is de sterkste vallende-sterrenregen van het jaar en de Boötiden zijn dit jaar extra goed te zien omdat het net na nieuwe maan valt en de nachten daarom heel donker zijn.
Op dinsdag 18 januari is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Kreeft.
In Noord-Amerika en Rusland wordt deze volle maan de “wolvenmaan” genoemd en de volle maan staat de hele nacht hoog aan de winterhemel.
FEBRUARI 2022
Op dinsdag 1 februari is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode om een sterrenvakantie naar Terschelling te boeken omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
De kans op heldere nachten is ook het grootst in het (vroege) voorjaar omdat er dan via de Noordzee heel schone en droge lucht vanuit de poolstreken wordt aangevoerd waardoor de kans op heldere nachten groot is.
’s Avonds zijn de klassieke wintersterrenbeelden zoals Orion en Stier goed zichtbaar aan de zuidelijke sterrenhemel met Sirius als helderste ster van de hemel linksonder Orion.
Op woensdag 16 februari is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Leeuw.
Deze volle maan wordt ook wel de “sneeuwmaan” genoemd en de Indianen van Noord-Amerika noemden het de “hongerige-buikmaan” omdat rond deze tijd de voedselvoorraden begonnen op te raken.
MAART 2022
Op woensdag 2 maart is het nieuwe maan en rond deze tijd kan je optimaal van de sterrenhemel genieten omdat er dan geen hinder is van storend maanlicht.
Het sterrenbeeld Grote Beer klimt gedurende de avond steeds hoger aan de noordelijke hemel en staat rond middernacht recht boven je hoofd.
Vanuit de Grote Beer kan je heel makkelijk de Poolster vinden die door zeevarenden al eeuwenlang gebruikt wordt voor plaatsbepaling op zee.
Op vrijdag 18 maart is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Maagd.
Deze maan wordt ook wel “wormenmaan” genoemd omdat de vorst dan uit de grond is verdwenen en de eerste regenwormen alweer zichtbaar worden.
Op zondag 20 maart begint om half vijf ’s middags de astronomische lente.
Het is dan de lente-equinox en op die dag duurt de dag en nacht overal op aarde even lang.
Op de evenaar staat de zon vandaag recht boven je hoofd.
In de nacht van zaterdag 26 op zondag 27 maart wordt (naar verwachting) om twee uur ’s nachts de klok een uur vooruit gezet en begint de officiële zomertijd waardoor het ’s avonds een uur langer licht is.
APRIL 2022
Vrijdag 1 april is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
De kans op heldere nachten is ook het grootst in het voorjaar omdat er dan via de Noordzee regelmatig schone droge lucht vanuit de poolstreken wordt aangevoerd.
Op zaterdag 16 april is het volle maan en de maan staat in het sterrenbeeld Maagd.
Deze maan wordt ook wel de “vismaan’ genoemd omdat in kustgebieden de eerste vissoorten de rivieren en beken inzwemmen om te gaan paaien.
Deze volle maan kennen we dit jaar ook als “Paasmaan” genoemd omdat het Paasfeest altijd valt tijdens het eerste weekend na de eerste volle maan na het begin van de astronomische lente.
In het weekend van 22-23 april zijn er zoals elk jaar weer heldere vallende sterren (meteoren) te zien die uit het sterrenbeeld Lier afkomstig lijken te zijn en daarom Lyriden worden genoemd.
Op de avonden rond vrijdag 29 april is de planeet Mercurius laag aan de avondhemel te zien.
Hij staat dan als een heldere geelroze “ster” vlak boven de noordwestelijke horizon aan het eind van de avondschemering.
Mercurius is een kleine planeet die heel dicht bij de zon staat en kan daarom slechts enkele malen per jaar worden waargenomen als het helder weer is.
Zaterdag 30 april is het weer nieuwe maan rond deze tijd zijn de nachten op hun donkerst.
MEI 2022
In mei wordt de Melkweg later in de nacht alweer goed zichtbaar en komt na middernacht elk uur een stukje hoger te staan aan de zuidelijke sterrenhemel.
Van maanlicht hebben we in het begin van mei geen enkele hinder bij het bewonderen van de Melkweg want de maand begint met nieuwe maan en pas na de eerste week van mei gaat de maan na middernacht onder.
Op maandag 16 mei is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Weegschaal.
Deze volle maan wordt de “bloemenmaan” genoemd omdat in mei de velden vol staan met kleurige bloemen en zuring.
De volle maan passeert die nacht door de schaduw van de aarde en er vindt dan een totale maansverduistering plaats die ook vanuit West Europa zichtbaar is.
Vanuit Nederland is enkel het begin van de verduistering goed te zien: de maan gaat in de ochtendschemering onder aan de westelijke horizon terwijl de maansverduistering net begonnen is.
Vanaf ongeveer 20 mei worden het ’s nachts niet helemaal donker meer op Terschelling omdat de zon dan niet diep meer onder de noordelijke horizon doorschuift.
De avondschemering gaat daardoor geleidelijk over in de ochtendschemering.
Deze periode wordt ook wel de “grijze nachten” genoemd en nog verder naar het noorden in gebieden als Scandinavië of IJsland wordt het dan ’s nachts helemaal niet meer donker.
JUNI 2022
Op dinsdag 14 juni is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Schorpioen.
Deze volle maan wordt ook wel de “aardbeienmaan” genoemd omdat je in juni volop rijpe aardbijen kunt plukken.
Ook is het deze maand een zogeheten “supermaan” omdat de volle maan iets dichter bij de aarde staat dan gewoonlijk en daardoor wat feller en groter lijkt dan dan anders.
Dinsdag 21 juni vindt rond vijf over elf ’s ochtends de zonnewende plaats.
De zon bereikt die dag op het noordelijk halfrond de hoogste plaats aan de hemel en vandaag is het dan ook de langste dag van het jaar.
In de maand juni wordt het op de Waddeneilanden ’s nachts niet helemaal donker omdat de zon deze maand niet diep genoeg onder de noordelijke horizon verdwijnt.
De avondschemering gaat daardoor geleidelijk over in de ochtendschemering en boven de poolcirkel gaat de zon zelfs helemaal niet meer onder en spreken we van de middernachtzon.
In juni kan je zo nu en dan ook het indrukwekkende verschijnsel van de lichtende nachtwolken waarnemen.
Dit zijn flinterdunne wolken van ijskristallen, ver weg boven Scandinavië die door de middernachtzon worden beschenen terwijl wij in het donker van de nacht ernaar staan te kijken.
Lichtende nachtwolken zijn een sprookjesachtig mooi natuurverschijnsel dat slechts enkele nachten per jaar aan het begin van de zomer kan worden waargenomen.
DarkSkyTerschelling 