JANUARI 2020
De hele maand januari is de planeet Venus aan de avondhemel te vinden als een felle “ster” boven de zuidwestelijke horizon.
Venus wordt al aan het eind van de middag zichtbaar in de avondschemering en verdwijnt rond acht uur ’s avonds onder de horizon.
In het weekend van 3 tot 5 januari zijn er de veel vallende sterren (meteoren) te zien.
Ze lijken uit het sterrenbeeld Ossenhoeder (Boötes) te komen en worden daarom Boötiden genoemd.
De maan staat dat weekend in het eerste kwartier en gaat kort na middernacht onder.
Op vrijdag 10 januari is het volle maan en de maan staat dan de hele nacht hoog aan de winterhemel in het sterrenbeeld Tweeling.
Deze volle maan stond bij de Noord-Amerikaanse Indianen bekend als “wolvenmaan” omdat ze in deze tijd van het jaar s nachts de wolven hoorden huilen.
Op vrijdag 24 januari is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor en na nieuwe maan is altijd favoriet bij sterrenkijkers en astrofotografen omdat je dan heel goed zwakke sterren aan de hemel kunt zien zonder dat het licht van de maan daarbij stoort.
FEBRUARI 2020
De hele maand februari is de planeet Venus aan de avondhemel te vinden als een felle “ster” boven de zuidwestelijke horizon.
Venus wordt al goed zichtbaar in de avondschemering en verdwijnt rond negen uur ’s avonds onder de horizon.
Op zondag 9 februari is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Leeuw.
Deze maan is een zogeheten “supermaan” omdat hij wat dichter bij de aarde staat dan anders en daarom iets groter en feller is dan gewoonlijk.
De volle maan in februari wordt ook wel de “sneeuwmaan” genoemd omdat rond deze tijd veel sneeuw kan vallen.
Vroeger werd deze volle maan de “hongerige-buikmaan” genoemd omdat in deze tijd van het jaar de voedselvoorraden begonnen op te raken.
Op zondag 23 februari is het nieuwe maan en de dagen ervoor en erna heb je in het geheel geen last van maanlicht bij het sterrenkijken.
Je kan er dan bijvoorbeeld eens op letten hoe gedurende de avond de Melkweg steeds lager aan de hemel komt te staan.
In de loop van de nacht staat de Melkweg zelfs evenwijdig aan de noordelijke horizon, laag boven de Noordzee.
MAART 2020
Ook in maart is de planeet Venus aan de avondhemel te vinden als een felle “ster” boven de zuidwestelijke horizon.
Venus wordt al zichtbaar in de avondschemering en verdwijnt rond tien uur ’s avonds onder de horizon.
Op maandag 9 maart is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Maagd.
Net als in februari is dit een zogeheten “supermaan” omdat hij wat dichter bij de aarde staat dan anders en daarom iets groter en feller is dan gewoonlijk.
Deze maan wordt ook wel “wormenmaan” genoemd omdat de vorst dan uit de grond is verdwenen en de eerste regenwormen alweer zichtbaar worden.
vrijdag 20 maart begint om half elf ’s ochtends de astronomische lente.
Het is dan de maart equinox en op die dag duurt de dag en nacht overal op aarde even lang.
Op de evenaar staat de zon vandaag recht boven je hoofd.
In de nacht van zaterdag 28 op zondag 29 maart wordt om twee uur ’s nachts de klok een uur vooruit gezet en begint de officiële zomertijd waardoor het ’s avonds een uur langer licht is.
APRIL 2020
De hele maand april is de planeet Venus aan de avondhemel te vinden als een felle “ster” boven de zuidwestelijke horizon.
Venus wordt al zichtbaar in de avondschemering en verdwijnt rond middernacht onder de horizon.
Op woensdag 8 april is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Maagd.
Deze maan wordt ook wel de “vismaan” genoemd omdat in kustgebieden de eerste vissoorten nu de rivieren en beken inzwemmen om te gaan paaien.
Rond 22 en 23 april zijn er zoals elk jaar weer heldere vallende sterren (meteoren) te zien die uit het sterrenbeeld Lier afkomstig lijken te zijn en daarom Lyriden worden genoemd.
Van de Lyriden zul je hooguit enkele tientallen vallende sterren per uur te zien krijgen maar het zijn heldere meteoren met lange nalichtende sporen die soms wel enkele seconden lang zichtbaar blijven.
De maan stoort dit jaar geheel niet bij het waarnemen van deze prachtige vallende sterren want op donderdag 23 april is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
MEI 2020
In het begin van de maand mei is de planeet Venus nog aan de avondhemel te vinden als een heldere “ster” boven de zuidwestelijke horizon.
Venus wordt al zichtbaar in de avondschemering en verdwijnt rond middernacht onder de horizon.
Op donderdag 7 mei is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Weegschaal.
Deze volle maan wordt de “bloemenmaan” genoemd omdat in mei de velden vol staan met kleurige bloemen en zuring.
Vanaf ongeveer 20 mei worden het ’s nachts niet helemaal donker meer op Terschelling omdat de zon dan niet diep meer onder de noordelijke horizon doorschuift.
De avondschemering gaat daardoor geleidelijk over in de ochtendschemering.
Deze periode wordt ook wel de “grijze nachten” genoemd en nog verder naar het noorden in gebieden als Scandinavië of IJsland wordt het nu ’s nachts helemaal niet meer donker.
Op vrijdag 22 mei is het nieuwe maan en wie rond deze tijd ’s avonds laat op pad is kan zien hoe de Melkweg gedurende de nacht steeds hoger aan de zuidoostelijke hemel komt te staan.
JUNI 2020
In de maand juni wordt het op de Waddeneilanden ’s nachts niet helemaal donker omdat de zon rond middernacht niet laag genoeg onder de horizon verdwijnt.
Tijdens een nachtelijke wandeling over het Noordzeestrand zie je dan ook dat de avondschemering via de noordelijke horizon langzaam overgaat in de ochtendschemering.
Op vrijdag 5 juni is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Schorpioen.
Deze volle maan wordt ook wel de “aardbeienmaan” genoemd omdat je in juni alweer volop rijpe aardbijen kunt plukken.
Een andere naam voor de volle maan in juni is de “honingmaan”.
In juni kan je zo nu en dan ook het indrukwekkende verschijnsel van de lichtende nachtwolken waarnemen.
Dit zijn flinterdunne wolken van ijskristallen, ver weg boven Scandinavië die door de middernachtzon worden beschenen terwijl wij in het donker van de nacht ernaar staan te kijken.
Lichtende nachtwolken zijn een sprookjesachtig mooi natuurverschijnsel dat slechts enkele nachten per jaar aan het begin van de zomer kan worden waargenomen.
JULI 2020
Op zaterdag 4 juli is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Boogschutter.
De hele maand juli is de reuzenplaneet Jupiter laag aan de zuidelijke hemel te zien als de felste “ster” van de hemel, midden in het hart van de Melkweg in het sterrenbeeld Boogschutter.
Op maandag 20 juli is het nieuwe maan en rond deze tijd wordt het ’s nachts ook weer helemaal donker.
De Melkweg is vanaf midden juli de hele nacht goed zichtbaar en strekt zich dan uit vanaf de zuidelijke horizon tot recht boven je hoofd.
Op 27 juli staat de maan in het eerste kwartier aan de avondhemel en is dan voor de helft verlicht.
Op Kaapsdûne, langs het fietspad tussen Tjermelân en Oosterend, staat ’s zomers boven op het duin een grote verrekijker opgesteld waarmee je bij halve maan prachtig de kraters op het maanoppervlak kunt bestuderen.
AUGUSTUS 2020
Deze hele maand is de reuzenplaneet Jupiter laag aan de zuidelijke hemel te zien als de felste “ster” van de hemel, midden in het hart van de Melkweg in het sterrenbeeld Boogschutter.
Op maandag 3 augustus is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Steenbok.
Deze volle maan staat bekend als de “graanmaan” of de ”wilde bramenmaan”.
De vallende sterrenregen Perseïden is dit jaar goed te zien want het maximum van de Perseïden meteorenregen is van 11 tot 13 augustus en de maan komt dan pas na middernacht boven de horizon te staan.
Op een onbewolkte avond kan je dan met gemak enkele tientallen vallende sterren per uur waarnemen.
In de hele maand augustus is de planeet Venus goed te zien aan het eind van de nacht, laag boven de horizon aan de oostelijke nachthemel.
In de vroege ochtend van zaterdag 15 augustus staat de afnemende maansikkel rond een uur of vier ’s nachts recht boven Venus en dat is een heel mooi schouwspel.
Op woensdag 19 augustus is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd favoriet bij sterrenkijkers en astrofotografen omdat je dan heel goed ook de zwakke sterren aan de hemel kunt zien zonder dat het licht van de maan daarbij stoort.
SEPTEMBER 2020
Deze hele maand is de reuzenplaneet Jupiter laag aan de zuidelijke hemel te zien als een felle “ster” midden in het hart van de Melkweg in het sterrenbeeld Boogschutter.
De planeet Venus is aan het eind van de nacht goed te zien, laag boven de oostelijke horizon aan het begin van de ochtendschemering.
Op woensdag 2 september is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Waterman.
Deze volle maan staat bekend als de “oogstmaan” die ’s avonds de boeren verlicht bij binnenhalen van de oogst, in engelstalige landen staat hij bekend als “harvest moon”.
Op donderdag 17 september is het nieuwe maan en tijdens de week voor en na nieuwe maan heb je geen last van maanlicht tijdens het sterrenkijken.
De Melkweg is in september vanaf het begin van de avond heel goed zichtbaar en strekt zich dan uit vanaf de zuidelijke horizon tot recht boven je hoofd.
Op dinsdag 22 september begint de astronomische herfst.
Het is dan herfstequinox en dat betekent dat overal op aarde dag en nacht even lang duren.
Op de evenaar staat de zon vandaag rond het middaguur recht boven je hoofd.
OKTOBER 2020
In de maand oktober is de Melkweg de hele nacht zeer goed zichtbaar en loopt ’s avonds vanaf de zuidelijke hemel boven de Waddenzee via het punt recht boven je hoofd naar het noordwestelijk deel van de hemel waar hij boven de Noordzee weer de horizon aanraakt.
Deze hele maand is ook de reuzenplaneet Jupiter ’s avonds laag aan de zuidelijke hemel te zien als een felle “ster” midden in het hart van de Melkweg in het sterrenbeeld Boogschutter.
Op donderdag 1 oktober is het volle maan.
De eerste volle maan van de herfst wordt traditioneel de “jagersmaan” genoemd en staat vannacht in het sterrenbeeld Vissen.
Deze maand is ook de rode planeet Mars goed te zien en staat de hele nacht aan de zuidelijke hemel in het sterrenbeeld Vissen.
Ook de planeet Venus is deze maand een opvallend verschijnsel als een zeer heldere ochtendster” aan de oostelijke ochtendhemel.
Op vrijdag 16 oktober is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
Rond 21 en 22 oktober zijn er in de nanacht enkele tientallen vallende sterren (meteoren) per uur te zien die uit de richting van het sterrenbeeld Orion lijken te komen en daarom “Orioniden” worden genoemd.
In de nacht van zaterdag 24 op zondag 25 oktober wordt om drie uur ’s nachts de klok een uur terug gezet waarmee de officiële wintertijd weer ingaat.
Op de avond van deze “Nacht van de Nacht” worden er op Terschelling allerlei gezellige activiteiten georganiseerd die in het teken staan van de sterrenhemel.
Op zaterdag 31 oktober is het volle maan en de maan staat in het sterrenbeeld Ram.
Dit is de tweede keer deze maand dat de maan vol is en we spreken dan van een “blauwe maan”.
NOVEMBER 2020
In november is de Melkweg ’s avonds nog heel goed zichtbaar en strekt zich dan uit vanaf de zuidelijke horizon tot vrijwel recht boven je hoofd.
Deze hele maand is de planeet Mars aan de zuidelijke hemel te zien als een felrode “ster in het sterrenbeeld Vissen.
Ook de planeet Venus is deze maand een opvallend verschijnsel als een zeer heldere ochtendster” aan de oostelijke ochtendhemel. Venus staat in het sterrenbeeld Maagd.
In november zie je ook een paar maal per uur langzame en heldere vallende sterren (meteoren) langs de hemel schieten die afkomstig lijken te zijn uit het sterrenbeeld Stier en daarom Tauriden worden genoemd.
Op zondag 15 november is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
Op maandag 30 november is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Stier.
Deze maan wordt in Noord-Amerika de “bevermaan”genoemd en wij kennen hem wel als de “vorstmaan” omdat het rond deze tijd al flink kan vriezen.
DECEMBER 2020
In het weekend van 12 tot 14 december zijn er de hele nacht vallende sterren te zien van de Geminiden meteorenzwerm.
De Geminiden zijn volgens velen de mooiste vallende sterrenregen van het jaar en op een onbewolkte nacht kan je er dan vele tientallen per uur langs de hemel zien schieten.
Dit jaar zijn de Geminiden wel heel gunstig te zien want het is dan rond nieuwe maan.
Op maandag 14 december is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar want hij staat tussen de aarde en zon in.
In Zuid-Amerika, in het zuiden van Chili en Argentinië vindt er vandaag zelfs een zonsverduistering plaats.
Op maandag 21 december begint de astronomische winter, om elf uur ’s ochtends staat de zon dan op het laagste punt aan de dierenriem.
Op het zuidelijk halfrond begint vandaag de zomer maar vanaf Terschelling gezien komt de zon rond het middaguur niet hoger dan vijftien graden boven de zuidelijke horizon te staan.
Op maandag 21 december is er ook een heel speciale samenstand aan de hemel van de beide reuzenplaneten Jupiter en Saturnus.
Dit is een zogeheten “grote conjunctie” en Jupiter en Saturnus staan dan schijnbaar zo dicht bij elkaar dat je een verrekijker nodig hebt om ze van elkaar te kunnen scheiden.
Beide planeten zijn aan het eind van de avondschemering laag boven de zuidwestelijke hemel te zien in het sterrenbeeld Steenbok.
Op woensdag 30 december is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Tweeling.
Deze maan wordt wel de “wintermaan”genoemd en staat de hele nacht hoog aan de sterrenhemel.
DarkSkyTerschelling 