OKTOBER 2020
In de maand oktober is de Melkweg de hele nacht zeer goed zichtbaar en loopt ’s avonds vanaf de zuidelijke hemel boven de Waddenzee via het punt recht boven je hoofd naar het noordwestelijk deel van de hemel waar hij boven de Noordzee weer de horizon aanraakt.
Deze hele maand is ook de reuzenplaneet Jupiter ’s avonds laag aan de zuidelijke hemel te zien als een felle “ster” midden in het hart van de Melkweg in het sterrenbeeld Boogschutter.
Op donderdag 1 oktober is het volle maan.
De eerste volle maan van de herfst wordt traditioneel de “jagersmaan” genoemd en staat vannacht in het sterrenbeeld Vissen.
Deze maand is ook de rode planeet Mars goed te zien en staat de hele nacht aan de zuidelijke hemel in het sterrenbeeld Vissen.
Ook de planeet Venus is deze maand een opvallend verschijnsel als een zeer heldere “ochtendster” aan de oostelijke ochtendhemel.
Op vrijdag 16 oktober is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
Rond 21 en 22 oktober zijn er in de nanacht enkele tientallen vallende sterren (meteoren) per uur te zien die uit de richting van het sterrenbeeld Orion lijken te komen en daarom “Orioniden” worden genoemd.
In de nacht van zaterdag 24 op zondag 25 oktober wordt om drie uur ’s nachts de klok een uur terug gezet waarmee de officiële wintertijd weer ingaat.
Op de avond van deze “Nacht van de Nacht” worden er op Terschelling allerlei gezellige activiteiten georganiseerd die in het teken staan van de sterrenhemel.
Op zaterdag 31 oktober is het volle maan en de maan staat in het sterrenbeeld Ram.
Dit is de tweede keer deze maand dat de maan vol is en we spreken dan van een “blauwe maan”.
NOVEMBER 2020
In november is de Melkweg ’s avonds nog heel goed zichtbaar en strekt zich dan uit vanaf de zuidelijke horizon tot vrijwel recht boven je hoofd.
Deze hele maand is de planeet Mars aan de zuidelijke hemel te zien als een felrode “ster in het sterrenbeeld Vissen.
Ook de planeet Venus is deze maand een opvallend verschijnsel als een zeer heldere ochtendster” aan de oostelijke ochtendhemel.
Venus staat in het sterrenbeeld Maagd.
In november zie je ook een paar maal per uur langzame en heldere vallende sterren (meteoren) langs de hemel schieten die afkomstig lijken te zijn uit het sterrenbeeld Stier en daarom Tauriden worden genoemd.
Op zondag 15 november is het nieuwe maan.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
Op maandag 30 november is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Stier.
Deze maan wordt in Noord-Amerika de “bevermaan”genoemd en wij kennen hem wel als de “vorstmaan” omdat het rond deze tijd al flink kan vriezen.
DECEMBER 2020
In het weekend van 12 tot 14 december zijn er de hele nacht vallende sterren te zien van de Geminiden meteorenzwerm.
De Geminiden zijn volgens velen de mooiste vallende sterrenregen van het jaar en op een onbewolkte nacht kan je er dan vele tientallen per uur langs de hemel zien schieten.
Dit jaar zijn de Geminiden wel heel gunstig te zien want het is dan rond nieuwe maan.
Op maandag 14 december is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar want hij staat tussen de aarde en zon in.
In Zuid-Amerika, in het zuiden van Chili en Argentinië vindt er vandaag zelfs een zonsverduistering plaats.
Op maandag 21 december begint de astronomische winter, om elf uur ’s ochtends staat de zon dan op het laagste punt aan de dierenriem.
Op het zuidelijk halfrond begint vandaag de zomer maar vanaf Terschelling gezien komt de zon rond het middaguur niet hoger dan vijftien graden boven de zuidelijke horizon te staan.
Op maandag 21 december is er ook een heel speciale samenstand aan de hemel van de beide reuzenplaneten Jupiter en Saturnus.
Dit is een zogeheten “grote conjunctie” en Jupiter en Saturnus staan dan schijnbaar zo dicht bij elkaar dat je een verrekijker nodig hebt om ze van elkaar te kunnen scheiden.
Beide planeten zijn aan het eind van de avondschemering laag boven de zuidwestelijke hemel te zien in het sterrenbeeld Steenbok.
Op woensdag 30 december is het volle maan en de maan staat dan in het sterrenbeeld Tweeling.
Deze maan wordt wel de “wintermaan”genoemd en staat de hele nacht hoog aan de sterrenhemel.
JANUARI 2021
Op 3 en 4 januari zijn er de hele avond en nacht vallende sterren (meteoren) te zien.
Ze lijken uit het sterrenbeeld Ossenhoeder (Boötes) te komen en worden daarom Boötiden genoemd.
De maan is rond deze nachten nog bijna vol en daarom zullen enkel de meest heldere vallende sterren opvallen aan de nachthemel.
Op donderdag 13 januari is het nieuwe maan en de dagen ervoor en erna heb je in het geheel geen last van maanlicht bij het sterrenkijken.
Je kan er dan bijvoorbeeld eens op letten hoe gedurende de avond de Melkweg steeds lager aan de hemel komt te staan.
In de loop van de nacht staat de Melkweg zelfs evenwijdig aan de noordelijke horizon, laag boven de Noordzee.
Op donderdag 28 januari is het volle maan en deze staat de hele nacht hoog aan de winterhemel.
In Noord-Amerika en Rusland wordt deze volle maan ook wel “wolvenmaan” genoemd.
En op de Waddeneilanden noemen we hem de “ijsmaan” omdat tijdens strenge winters de Waddenzee dan vaak dichtvriest.
FEBRUARI 2021
Op donderdag 11 februari is het nieuwe maan en de maan is dan onzichtbaar omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor en na nieuwe maan zijn altijd favoriet bij sterrenkijkers en astrofotografen omdat je dan heel goed zwakke sterren aan de hemel kunt zien zonder dat het licht van de maan daarbij stoort.
Op zaterdag 27 februari is het volle maan en deze volle maan wordt vaak de “sneeuwmaan” genoemd.
MAART 2021
Op zaterdag 13 maart is het nieuwe maan en we kunnen de maan dan niet zien omdat hij tussen de aarde en de zon in staat.
De week voor en na nieuwe maan is altijd een goede periode voor een sterrenvakantie naar Terschelling omdat je dan de hele nacht van een donkere sterrenhemel zonder maanlicht kan genieten.
De kans op heldere nachten is ook het grootst in het (vroege) voorjaar omdat er dan via de Noordzee schone droge lucht vanuit de poolstreken wordt aangevoerd.
Zaterdag 20 maart is het begin van de lente, ook wel lente-equinox genoemd omdat dan overal op aarde de dag en nacht even lang duren.
In de nacht van zaterdag 27 op zondag 28 maart wordt (naar verwachting) om twee uur ’s nachts de klok een uur vooruit gezet en begint de officiële zomertijd waardoor het ’s avonds een uur langer licht is.
Op zondag 28 maart is het volle maan.
Wij kennen deze maan als de “Paasmaan” omdat het Paasfeest altijd valt tijdens het eerste weekend na de eerste volle maan na het begin van de astronomische lente.
APRIL 2021
Op maandag 12 april is het nieuwe maan en de week voor en na nieuwe maan zijn de beste periode om de hele nacht van de sterrenhemel op Terschelling te genieten.
Rond 22 – 23 april zijn er zoals elk jaar rond deze tijd vallende sterren van de Lyriden-meteorenstroom te zien.
Het beste tijdstip om ze waar te nemen, is aan het eind van de nacht als de bijna volle maan alweer laag aan de hemel staat.
Deze vallende sterren (meteoren) worden Lyriden genoemd omdat het lijkt alsof ze allemaal uit het sterrenbeeld De Lier (Lyra) afkomstig zijn, dit sterrenbeeld staat in de nanacht laag boven de oostelijke horizon.
Op dinsdag 27 april is het om half vijf ’s ochtends volle maan.
Deze maan is een zogeheten “supermaan” omdat hij nu wat dichter bij de aarde staat dan anders en daarom iets groter en feller is dan gewoonlijk.
Deze volle maan wordt vaak de “grasmaan” genoemd omdat rond deze tijd de boeren voor het eerst weer gras gaan maaien.
Het gras van deze eerste snede” is extra voedingsrijk en de kaas die in het voorjaar wordt gemaakt, is daardoor voller van smaak.
MEI 2021
Maandag 11 mei is het nieuwe maan en de week voor en na nieuwe maan zijn ideaal om van de sterrenhemel te genieten omdat het maanlicht dan niet stoort.
Na middernacht komt de Melkweg in de maand mei alweer hoger aan de hemel te staan en vlak voor het begin van de ochtendschemering kan je de Melkweg in volle glorie aan de zuidoostelijke hemel bewonderen.
Vanaf ongeveer 20 mei worden het ’s nachts niet helemaal donker meer op Terschelling omdat de zon dan niet diep meer onder de noordelijke horizon doorschuift.
De avondschemering gaat daardoor geleidelijk over in de ochtendschemering.
Deze periode wordt ook wel de “grijze nachten” genoemd en nog verder naar het noorden in gebieden als Scandinavië of IJsland wordt het dan ’s nachts helemaal niet meer donker.
Op woensdag 26 mei is het volle maan en op het noordelijk halfrond wordt dit de “bloemenmaan” of “honingmaan” genoemd.
De nachten zijn dan al een stuk warmer en overal op Terschelling geurt het dan naar wilde honing omdat de velden in volle bloei staan.
JUNI 2021
Op donderdag 10 juni is het nieuwe maan.
In deze tijd van het jaar wordt het op Terschelling ’s nachts niet helemaal donker omdat de zon ’s nachts niet laag genoeg onder de horizon verdwijnt.
Tijdens een nachtelijke wandeling over het Noordzeestrand zie je dan ook dat de avondschemering via de noordelijke horizon langzaam overgaat in de ochtendschemering.
Vanaf 12 juni wordt ’s avonds de jonge maansikkel aan de westelijke avondhemel zichtbaar en die groeit elke avond een beetje aan tot het op 17 juni “eerste kwartier” is en de maan weer voor de helft verlicht is.
Op 21 juni vindt rond half zes ’s ochtends de zonnewende plaats; de zon bereikt die dag op het noordelijk halfrond de hoogste plaats aan de hemel en vandaag is het dan ook de langste dag van het jaar.
Op 24 juni is het volle maan en het is ook een zogeheten “supermaan” omdat de maan vandaag iets dichter bij de aarde staat dan gewoonlijk en daardoor wat feller en groter lijkt dan dan anders.
Deze volle maan wordt ook wel de “aardbeienmaan” genoemd omdat je in juni alweer volop rijpe aardbijen kunt plukken.
In juni kan je zo nu en dan ook het indrukwekkende verschijnsel van de lichtende nachtwolken waarnemen.
Dit zijn flinterdunne wolken van ijskristallen, ver weg boven Scandinavië die door de middernachtzon worden beschenen terwijl wij in het donker van de nacht ernaar staan te kijken.
Lichtende nachtwolken zijn een sprookjesachtig mooi natuurverschijnsel dat slechts enkele nachten per jaar aan het begin van de zomer kan worden waargenomen.
DarkSkyTerschelling 